HER HAFTA PAZAR günleri, Saat 14:00'te Prof. Dr. Kamil MİRAS Külliyesinde, farklı konu ve konuklarımızla gerçekleştirdiğimiz toplantılarımızın bu haftaki konuğu İl Milli Eğitim Şube Müdürü Gürbüz BIDIK oldu.

      Derneğimizce her hafta Pazar Günleri saat 14:00'te farklı konu ve konuklarımızla gerçekleştirdiğimiz söyleşilerimizin bu haftaki konuğu ( 04 Mart 2018 ) İl Milli Eğitim Şube Müdürü Gürbüz BIDIK oldu. Hocamız Kariyer Planlamasında İlişki Yönetimi ile ilgili şu hususlara değindi.


      Kariyer Planlamada İlişki Yönetimi

Kariyer planlaması ile alakalı profesyonel çalışmalar çok uzun süredir yapılan çalışmalar değil 1958'de  çok ilkel sayılabilecek çalışmalar yapılmış daha sonra 80’de 70' lerde şirketlerin kendi iç dinamizmini arttırmak için acaba biz personelimizdeki dinamizmi nasıl arttırabiliriz. Bu anlamda yukarıya taşıma noktasında bu insanlardaki iç dinamizmi nasıl arttırabiliriz? diye ciddi uğraşılar olmuş bununla alakalı özellikle Kariyer planlamada bahsedeceğimiz nokta birinci derecede şirketleri ilgilendiriyor.

 Ülkelerinizde geldiğiniz yerlerde bakanlıklar var tabi farklı statülerde olabilir ama ben Milli Eğitim Bakanlığı'nda çalışan bir personel olarak şöyle bir durum var birinci derecede tabii Milli Eğitim Bakanlığı'nda çalışan personeller özel eğitim kurumlarında çalışmıyor olursa birinci dereceden devlet memuru sayılırlar hepsi devlet memuru. Dolayısıyla yükselme noktasında bizim yatay ve dikey yükselme dediğimiz bir pozisyonlar var.  Birinci derece kademe ile 3 yılda bir derece yükselmesi ile alacağınız pozisyon onun içerisinde gene bakanlık içerisinde öğretmenlik müdür, müdür yardımcısı bunların hepsi eğitim öğretim sınıfında sayılır. Daha sonra sınıf değiştirirsiniz genel idare hizmetlerinde şube müdürlüğü, il milli eğitim müdürlüğü, müsteşarlık veya daire başkanlığı gibi pozisyonlar olabilir.

  Birinci, derecede tabi okul müdürlüğü için Milli Eğitim Bakanlığı'nın dan bahsedeyim özel sektörden değil de, Milli Eğitim Bakanlığı'nın da özellikle bu pozisyonlar okul müdürlüğüne kadar en az bizim ülkemizde tamamen çok şeffaf sınavla yapılan bakanlığın hazırlamış olduğu sınava girersiniz bu sınavdan 60 üzerinden alırsınız ve ondan sonra da puanınızın yettiği ve açık bulunan okullardan birisine atanırsınız. Bu okul müdürlüğüne kadar böyle nerede bu iş değişiyor okul müdürlüğü'nden sonra iş değişiyor ve daha farklı şeyler içine giriyor ileride bahsedeceğim benim önemli gördüğüm  iki tane konu var; birincisi mentörlük diğerini ise fotoğraflarla anlatmak bahsetmek istiyorum. Mentörlük Burada en önemli kavramlarından birisi ileride diğer kavramlarla bahsederken onlardan bahsedeceğim. Burada mentörlük kabaca şöyle tarif edebiliriz bir konuda sizden daha önce o çalışma alanı içerisinde çalışmış olan ve bu çalışmalarını hem dürüst hem mesleki anlamda size aktarabilecek olan kişidir sizden sorumlu olan kişi yani Koç'tan biraz daha farklıdır burada mentör birebir sizinle beraber olur ve size istikamet gösterir gitmeniz gereken noktasında Dolayısıyla farklı bir pozisyonu vardır yani Koçluk ve mentörlük birbirinden farklı kavramlar özellikle Bence birinci dereceden mentörlük kavramı ortaya çıkıyor.

Kariyer ülkemize Fransızca bir kelime olarak girmiş kariyer bireyin iş yaşamı boyunca izlemesi gereken bir dizi faaliyetler olarak tanımlanabilir Başka bir ifade ile kariyer birinin kamu veya özel çalışma yaşamında İlerleyen sağlayacağız bir başarı elde etmek amacıyla izlediği ve çalıştığı alan benzer şekilde kariyer birinin yaşamı boyunca işgal ettiği bireysel pozisyonlar zinciri olarak tanımlanabilir.

Kariyer planlaması ise bireysel ve örgütsel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Birincisi bireysel kariyer planlaması bir bireyin kendi yeteneklerini kendi İlgi alanlarını değerlendirmesi kariyer fırsatları incelemesini, kariyer amaçların oluşturmasını ulaştıracak araçları belirlenmesini ve uygun geliştirici yollarını öngören bir sürekli bir süreçtir.

Örgütsel açıdan kariyer planlaması ise Örgütün çalışanlara kendilerini geliştirme de veya Kariyer hedeflerini gerçekleştirmeden yardımcı olmak Onlara kendilerini geliştirme fırsatı yaratmak ve onlar için yollar ve faaliyetler belirlemek amacıyla gerçekleştirilen sürekli bir süreçtir.

Bireysel kariyer planlaması dediğiniz Öncelikle sizin çocuklukla Gelen Belki ailenizle gördüğünüz belki Çevrenizde gördüğünüz veya çocukluk ve gençlik yıllarında hayalini kurduğunuz meslek ile alakalı olarak 18 20 25 li yaşlarda Bu anlamda yapmış olduğunuz birikimler veya gitmiş olduğunuz okulları fakülteler bunları dahil edebiliriz Tabii bireysel kariyer planlaması dediğimizde bu çağda özellikle şu anda yaşadığımız toplumda en önemli öne çıkan şey bence Türkiye'nin 81 ili var 81 ilinde de 81 tane üniversitemiz var ve muhakkak aramızda iktisat, işletme, inşaat mühendisliği gibi farklı bölümlerde okuyan arkadaşlarımız var. Bu bölümlerin birçoğu bütün üniversitelerde zaten var. Eskişehir'e gittiğimizde, İstanbul'a gittiğimizde, Konya'ya gittiğimizde sizinle beraber işletme, iktisat, sosyoloji okuyan, inşaat mühendisliği okuyan insanlar var ama sizin eğer burada da kalırsanız bu ülkede kalmazsanız da memleketinize gittiğinizde ülkenizde  sizi ön plana taşıması gereken bir pozisyon olması gerekiyor yani iyi bir inşaat mühendisi olmanız gerekiyor, yani bunun zaten tartışılacak bir boyutu yok. Alanınızda birikime sahip öğretmen olmanız gerekiyor ama şu anda ön plana çıkan şeylerden bir tanesi Eğer ileride kendi alanınızda ya da idareci anlamında bir şeyler düşünüyorsunuz Eğer entelektüel bilgiye Bu anlamda sahip olmanız gerekiyor. Bu sizi Bir Adın daha ön plana taşıyan pozisyon yani sizinle beraber 4 yıl sonra bu fakülteyi bitirdiğinizde sizi farklı kıracak bir pozisyonunuz olmanız gerekiyor Bu da sadece sizi iyi bir inşaat mühendisi olmanızın ötesinde çalışırken beraber arkadaşlarınızla Bu anlamda birleştirici olabilmek için bu anlamda Yeni şirketlere toparlayıcı olmak için özellikle entelektüel bilginizin ciddi anlamda olması gerekiyor Bu anlamda entelektüel bilgiye de biriktirmek için en iyi yer üniversiteler yani daha doğrusu üniversite zamanları neden burada yalnızsınız tamamen kendinize karşı sorumluluk planınız var, aileniz sizinle çok çok uzakta dolayısıyla belki anne babanıza tek sorumluluğunuz haftada bir internet üzerinde telefonla görüşmek onların halini hatırını sormak ama onun haricinde Sizin burada yapmanız gereken tek şey en iyi şekilde buradan bir birikimle ayrılmak hem entelektüel bilgi anlamında hem de mesleki bilgi anlamında bunu yaptığınızda sizi bu pozisyon ileriki iş hayatında sizi bir üst kademeye muhakkak taşıyacaktır Bunun için de tabi entelektüel bilgi edinme yolları birçok yolu var işte bulunduğunuz şehirde Burası daha dahil olmak üzere başka konferanslar Seminerler kaçırmamak yine en önemli bilgi edinme yollarından bir tanesi kitap okumak yansınamaz en önemlilerinden bir tanesi bu anlamda da size tavsiyem buraya 4- 5 ya da 6 yıllık eğitim görmeye geldiniz kesinlikle vaktinizi boşa geçirmeyin muhakkak bu ülkeyi dolaşacaksınız tanıyacaksınız Arkadaşlarınızda vakit geçireceksiniz ama en önemli şeylerden birisi burada kitap okumak ve kendinizi bu anlamda hem mesleki kariyer birlikte entelektüel bilginize arttırmaya çalışmak.

Kariyer yönetimi ve planlaması ve bireyler açısından maliyet zaman alıcı olmasına karşın hem örgütler hem bireyler birçok yaşamsal amacın gerçekleştirilmesi açısından büyük öneme sahiptir. Çünkü yoğun rekabet ortamı içerisinde firmaların ayakta kalabilmeleri rekabet de üstünü sağlayabilmeleri insan kaynakları yönetimine ağırlık verebilmesi ve bu çerçevede çalışanların değişen koşullara uyum sağlayabilmeleri gereği olarak geliştirmeleri gerekmektedir. Kariyer etüt programları genel amacı iş görenlerin ihtiyaçlarını yeteneklerini ve amaçlarını örgüt içindeki şimdiki ve gelecekteki fırsat ve engellerle uyumlaştırmaktır. Böyleyse Bu programlar sayesinde örgüt doğru zamanda doğru yerde doğru insanları yerleştirmeye sahip olur.  Az önce bireysel yetiştirme yöntemlerinden bahsettik Tabii bunun bir de örgütsel anda Bulunduğunuz şirket Bulunduğunuz Özel sektör Bulunduğunuz devlet kurumlarının içerisinde Muhakkak bir yetiştirme mekanizması var Kendi iç hizmet içi eğitim mekanizması var Bu benim çalıştığım Milli Eğitim Bakanlığı'nda da var diğer bakanlıklarda da var tabii özel sektörlerde da var bunun Tabii en büyük tetikleyicisi günümüz koşulları sürekli değişiyor Sürekli yeni şeylerle muhatabız gün geçtikçe hayatımıza Ve bulunduğumuz iş ortamına farklı alanlar biliyor Ben özelde Milli Eğitim Bakanlığı'ndan bahsedersen eğer 5 yıl öncesine kadar Fatih projesi diye bir proje yoktu. Fatih projesi akıllı tahtaların sınıflara koyularak internet etkileşimli Bakanlığın genel merkezden tüm okullara aynı görüntü aktarabilen iyi bir mekanizma ile bununla alakalı portallar var. Öğretmenler bu sayfalara girip hazırlık yapmaksızın öğrencilere istediği sunumu öğrenciye anlatabiliyorlar böyle bir sistem, böyle bir sistemi kurduğunuzda yapmanız gereken bireyleri yani öğretmenleri bu sistemi hazır hale getirmeniz gerekiyor Burada tabi yeni bir sistem olduğu için bunu tek yapabilme şansınız Hizmet içi eğitimde Fatih projesini  anlatmak ve bununla alakalı gerekli bilgileri vermek ve donanım sağlamak bununla alakalı yine özel sektörlerde günün gelişim şartlarına göre de insanlarını yetiştirmeye çalışıyorlar. Evet kariyer yönetimi ve planlamasının amaçları İş görenlerin hem şimdiki  hem gelecekteki işler için ihtiyaç duyulan beceri ve nitelikleri tanımlamalarına yardımcı olmak.

Kişisel Arzuları örgütsel amaçlarla bütünleştirmek.

 Sadece yukarı doğru değil tüm yönlerde bireyler için yeni kariyer yolları geliştirmek kariyerinde durgunluk yönelime giren işverenleri yeniden canlandırmak. bu tüm meslek gruplarının da sıkıntılardan birisidir bu. Öğretmenlikten tutunda işte Mühendislik olsun işte doktorluk olsun ya da başka alanlarda bir yerlerden sonra insanlar ister istemez kendilerini yeni bilgiye kapatırlar bu en büyük problemlerden bir tanesidir. Dolayısıyla bu bilgiyi kapatmamak için tüm kurumlar kendilerini biz nasıl acaba personelimizi bir üst seviyeye çıkarırız uğraşı içerisindeler. Milli Eğitim Bakanlığı'ndan örnek verecek olursak işte düne kadar uzman öğretmenlik kavramı Milli Eğitim Bakanlığı'nda olmayan bir kavramdır 5 yıl Enver bakanlık uzman öğretmeni kavramı getirdi Bu kavramın içeriği nedir belli bir süre Milli Eğitim Bakanlığı'nda çalışan hiç ceza almamış sicil notu 90'ın üzerinde olan ve girdiği sınavı geçen öğretmen uzman öğretmen olur gibi bir pozisyon getirdiler Tabii Özel sektörde de bunun şirketler kendi personeline pozisyonlar açarak onların durgunluk dönemini bir şekilde anlatmaya çalışıyorlar işverenlere kendi kariyerini geliştirme fırsatı vermek.

Bireysel Kariyer planlama aşamaları bahsedelim.

Bireysel Kariyer planlama kişinin kendi çalışma yaşamı boyunca kariyer amaçlarına ulaşabilmesi veya kendini geliştirebilmesi için öngördüğü programları eylemleri kapsayan planlandır.

 Bu plan kapsamında bir kişi kendi yeteneklerini ve İlgi alanlarını değerler alternatifler kariyer fırsatlarını düşünür kariyer amaçlarını ortaya koyar ve uygulanabilir geliştirme faaliyetlerini planlar.

Bireysel kariyer planlaması 6 aşamada olur.

Birinci aşama hepiniz farklı fırsatları sahipsiniz Kiminiz belki çok sinirli ikimiz çok sakin kiminiz aceleci kiminiz bu anlamda hepimiz farklı fırsatları sahibiz.

1. Derecede öncelikli kendimizi tanıma ve değerlendirme aşaması

2. İkinci aşama alternatif meslekler ve örgütsel meslekleri tanıma yani kendimizi tanıdıktan sonra hangi meslek grubunda çalışabileceğimiz ile alakalı olarak öngörümüzün yavaş yavaş oluşması.

3. Kişisel özellikleri alternatifleri karşılaştırma yani yapacağımız iş bizim kişisel özelliklerimiz uyuşuyor mu bu anlamda bu karşılaştırmayı yapma.

4. İş önerileri alma pozisyonu üniversite bitirdikten sonra alacağımız pozisyon

5. Bir öneriyi seçme, sizin bireysel kariyer planlamasında hangi iş alanında başarılı ve mutlu olabileceğiniz pozisyonu belirleme.

6. İşlerin iyi gitmesi.

Iş veren işe başladıktan sonra yönetim onun iş pozisyonu standartlarına göre karşılaştırır ve iş görenin  güçlü ve zayıf yönlerini not edilir. Olumlu sonuçlar elde edildiği taktirde geçici kariyer kararı alınır. Siz bu şirkete devam edeceksiniz anlamına gelir.

Geçici kariyer planı ve geçici ihtiyaçlar. Kabiliyetler ve arzular ile örgütün ihtiyaçlarına dayandırılır. Yönetim daha sonra iş görenle kariyer ihtiyaçları ile ilgili geliştirmeli kariyer planlarını devreye sokabilir.

Kariyer geliştirme,İş veren ve iş gören arasındaki bireysel farklılıkları kullanmak ve aynı zamanda onların iş tahminleri motivasyonların  birbirlerini etkilemek suretiyle örgütsel başarıya katkıda bulunabilir.

Kariyer geliştirme aynı zamanda kendi kariyer ihtiyaçlarını planlayan bireyleri de kapsar.

Kariyer geliştirmenin 5 aşaması vardır.

1. iş için hazırlık

2. örgüte giriş

3. ilk kariyer

4. orta kariyer

5. son kariyer.

1.İş için hazırlık: Bu saha Bebeğin doğumundan yaklaşık 25 yaşına kadar geçen süreyi kapsar bir meslek hayali geliştirmeyi öngörmektedir.

2. Örgüte giriş: 18 ile 25 yaş arası gerçekleşir. Birey hem kendi özverili imacı ile işi bulur ve yapmaya başlar.

3.İlk kariyer: Bu kariyer 25- 40 yaş arasını kapsar. İki aşamadan söz edilebilir.

a) bireyin kendini kabul ettirme

b) Başarı elde etme aşaması.

4.Orta kariyer: 40-55 yaş arasını kapsar daha ileri derecede ilerleme ve büyüme iki durumda da kariyerin yaşam yönünü  yeniden değerlendirilmesi söz konusu olur.

5. Son kariyer: verimliliği  sürdürmeyi ve iş yaşamından ayrılmak için son safhasıdır.

 55 li yaşlarda sonra işin artık bittiği emeklilik döneminin yaşanacağı dönemdir.

Mentörlük ve ilişkileri planlamak

İşe başladık bireysel kişiliğimiz kadar ortamda bazı şeylere dikkat etmemiz gereken noktalar var

-Dil birliği, başladığımız işte ortak Dil birliği oluşturabilmek. Biz yönetici isek bu dili oluşturacağız veya bir ortama gelirsek o ortamı dilini kullanmaya çalışacağız.

-Tutarlılık,  hem özel hayatımızda hem deİş hayatımızda tutarlılık önemlidir.

Sakinlik ve soğukkanlı olmak, bir idareci iseniz en önemli şeylerden bir tanesi soğukkanlı olmaktır. Kriz dönemlerinde bile bunu koruyabilmek önemlidir.

-Pozitiflik, bir idareci de olması gereken önemli şeylerden bir tanesi de budur. Onlarca yüzlerce insanla birlikte çalışıyorsunuz en önemli bir şeylerden bir tanesi pozitif Olmaktır. Hem çalıştığız personele karşı hem altlarınıza hem üstlerinize karşı hem de hizmet verdiğiniz insan potansiyeline karşı pozitif olmak zorundasınız. Eğer bu enerjiyi vermezseniz doğru ilişkiler kurmanız mümkün değildir. Doğru ilişkiler kuramazsınız da zaten olması gereken adımları zamanında atamaz ve hizmet verdiğiniz insanları doğru hizmeti vermeniz mümkün değildir.

-Algıda farklılıklar ve esneklik, pozitiflik ile birlikte gelir.

-Olumsuz duygular ve sitesi yönetebilme, sakinlik maddesine bahsetmiştim ve idareci de      özellikle sizin pozisyonları hızla üniversiteyi bitirdikten sonra çalışacağınız konumlarda en önemli pozisyonlardan biri de stres yönetimidir bunu sağlayabilmek önemlidir.

-Çift boyutlu iletişim, hem altımızda üstümüzdeki insanlara kurduğumuz ilişkiler için bu -iletişime sahip olmamız lazım

-Bilgi yoğunluğu ve karşı tarafın buna hazır bulunuşluğu.

-İletişim engelleri.

-Sürdürülebilirlik.

Entelektüel bilginiz sizi bir yere kadar taşır nereye kadar nereye kadar taşır. 50 yaşlarında kadar iyi bir mühendis iyi bir öğretmen olarak ortalama olarak size hayatın içerisinde taşır.Ama siz gerçekten kendi işinizi ÖNCÜLER olacaksanız bir DAVA’NIZ olmalı yani bir dünya görüşünüz olmalı, daha doğrusu kendinizi bir işe adamanız gerekiyor. Size gösterdiğim burada 4 adet fotoğraf var. Bu insanlar farklı meslek gruplarının da hayatlarını çözülmüş insanlar ama ortak özellikleri kendi değerini bir davayı adamış olmaları yani bunları diğer insanlardan bir üst kademeye çıkartan şey kendilerini bir davaya adamış olmaları.

En solda Mısır'dan Hasan El Benna kendisi bir din adamı hayatını bu işe adamış bir öğretmen ve 45 li yaşlarda Şehit edilmiş hemen sağ tarafta, Aliyeİzzetbegoviç var bir devlet adamı hayatını milletine adamış siyasi bir şahsiyet. Herkes siyaset yapıyor, Türkiye'de birçok insan, ülkelerinizde de birçok insanlar siyaset yapıyor ama kendini bir işe bir daha davaya adayan insanlar ön plana çıkıyor. Hemen aşağı tarafta solda, Bir şair var Necip Fazıl Kısakürek bu insanın da özel yanı edebiyatçı çok güzel şiirleri var. Türkiye'de birçok insan tanıyor ama ön plana çıkan yani ise dava adamı olması kendini bir davaya

adamış olması. En altta sağ tarafta Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yine üniversite bitirmiş siyasete atılmış siyaset yapıyor dünyada birçok insan severek ya da sevmeyerek tanıyor ama en önemli tarafı bir davaya adamış olması daha derken şunu belirteyim. Aliya İzzetbegoviç olsun, Hasan el-benna olsun, Necip Fazıl Kısakürek olsun, Recep Tayyip Erdoğan olsun benim inandığım davayı sürdürmeye çalışan insanlardır.

 Bu anlamda dava derken kastettiğimiz şey kendimizi bir şeyi adamak. Biz isteriz ki buradaki tüm gençlere tek bir davada birleşsin ama özellikle  Türkiye'de Panter Emel diye bir kadın var. Bu kadının hayatı hayvanlar haklarını korumakla hayvanları güvenli barınakları oluşturmakla geçiyor. Bu da bunun davası da bu mesela bir ya tarafından takdir edilir belki de edilmez.  Sol tarafta Fransa'dan  İslami seçmiş ve Avrupa'da İslam'ı sancaktarlığını yapmış insanlar da var.  Türkiye'de Mimar anlamında ön plana çıkmış Turgut Cansever var bunun ön plana çıkaran ise Osmanlı İslam mimarisinin sentezlenerek ortaya güzel bir şey çıkarmış, bir insan sağ üstte Gandi var. İş dünyasında bir davası olan insan o da kendi ülkesinde ön plana çıkmış bir insan alt tarafta var Karl marx, o da kendince  sosyalist davası olan teorileri üreten bazı teorileri kendince çürütülmüştür ya da üretilmiştir.

Hepsinin bu anlamda mentör diye diyeceğimiz kendini yetiştirdiği insanlar var.  Burada fotoğrafı olmayan Sezai Karakoç var Necip Fazıl'ın bir nevi öğrenci sayılır. Eğer mentör diyebilecek Necip Fazıl, Yunus Emre’yi görmese de dahil Yunus Emre 1200 yerde yaşamış Mehmet Akif 1900'lerde yaşamış ama özünde baktığımızda hem Necip Fazıl'ın bu anlamda Fikri babasıdır hem de Sezai Karakoç'un fikir babasıdır.

Hasan El Benn’a, Aliyaİzzetbegoviç bunlar da  bu hareketten etkilendikleri mentörler olmuştur.

Bizim ilk önce mesleğimizde beraber doğru mentörler olabilecek insanlarla ilişkiler kurabilmemiz gerekiyor. Hem mesleki anlamda hem de üşünce dünyamızın gelişmesi açısından doğru İnsanlarla iletişim kurmamız gerekiyor. Bu iletişimi kurduğumuzda hem iş hayatımızı hem özel hayatımızı doğru yerlere taşıyacaktır, Böylece doğru mentörlük bizi olmamız gereken ve hakkettiğimiz yerlere taşıyacaktır.

Teşekkür ederim.

Yorumlar